Ruffel is een jonge Podenco Iberico, die door zijn eigenares geadopteerd werd vanuit Spanje. Het is een erg schuchtere hond, maar wel zeer lief.

Al sinds zijn eerste bezoekje aan de praktijk kloeg de eigenares over slappere stoelgang. Ruffel werd correct ontwormd en er werden geen andere lichamelijke afwijkingen gevonden.
Een uitgebreid mestonderzoek wees uit dat er geen parasieten aanwezig waren in de stoelgang van Ruffel, maar wel een overgroei aan banale flora. Ruffel werd dus op een kuur antibiotica gezet, in combinatie met probiotica om zijn normale darmflora te herstellen. Ook een special darmdieet werd opgestart, om het herstel van de darmflora te bevorderen.

Enkele weken later was er echter nog steeds geen verbetering en zag de eigenares zelfs af en toe een beetje bloed en slijm bij zijn stoelgang. Verder onderzoek was dus aangewezen.
Er werd een volledig bloedonderzoek uitgevoerd bij Ruffel. Ook hier werd er niets afwijkend gevonden. Aangezien Ruffel echter uit Spanje werd geadopteerd werden er bijkomende testen aangevraagd op bloedparasieten. En ja hoor, deze test kwam positief terug. Ruffel bleek besmet te zijn met de bloedparasiet leishmania. Een zeer vervelende ziekte, met zeer variabele symptomen. Meestal zien we in dit geval huidlaesies, dus het was nog maar de vraag of Ruffel zijn diarree effectief door leishmania werd veroorzaakt of dat dit eerder een toevalsbevinding was en we verder moesten blijven zoeken naar de oorzaak van zijn diarree.

Leishmaniose wordt veroorzaakt door een parasiet. Deze parasiet leeft in de rode bloedcellen van de hond en wordt overgebracht door de zandvlieg. Overdag houden deze vliegjes zich verscholen, maar rond zonsondergang komen ze te voorschijn en worden ze actief.
Leishmaniose kan overal worden opgelopen waar zandvliegjes leven die besmet zijn met de parasiet. Dit is vooral het gebied rond de Middellandse Zee. Sinds kort is bekend dat ook in het zuiden van Duitsland en België zandvliegjes leven.
Het gaat om een ziekte met een heel wisselvallig beeld dat per individuele hond verschilt.
Bij sommige honden openbaart de ziekte zich al heel kort na de infectie en bij anderen kan ze levenslang aanwezig zijn zonder dat de hond ooit klachten krijgt. Als de ziekte eenmaal in de hond zit kan de parasiet zich inkapselen in milt, lever, maar ook in beenmerg en/of lymfeklieren. Je merkt hier niets van en de hond hoeft verder dus niet ziek te worden. Op zo’n moment is de ziekte dan ook niet aan te tonen door een test. Maanden tot jaren later kan de ziekte “wakker” worden en gaat de hond pas symptomen vertonen. Of en wanneer de ziekte actief wordt hangt af van de individuele afweer van de hond.

Leishmaniose is één van de moeilijkste ziektes om te herkennen aan de hand van symptomen. De hond kan drager zijn (positief) zonder ooit ziek te worden. Afhankelijk van de organen die aangetast zijn door de parasiet en het stadium van de ziekte, kunnen er verschillende ziekteverschijnselen optreden. Leishmaniose kan zich op verschillende manieren uiten. De symptomen worden veroorzaakt door hoge antilichaamspiegels.
De volgende symptomen komen voor, maar vrijwel nooit allemaal tegelijk.

Algehele toestand van de hond:

• Lusteloosheid
• Gewichtsverlies ondanks goede eetlust
• Bewegingsproblemen-gewrichtsklachten
• Koorts
• Bloedarmoede (bleke slijmvliezen)
• Lymfeklieren vergroot, vooral in hals- en knieholte

Uiterlijke symptomen:

• Huidklachten – droge schilferige huid, wondjes die slecht/niet genezen, kale plekken
• Typerende symmetrische kaalheid op lichaam en/of hoofd
• Plaatsen waar de huidklachten vaak eerst waargenomen worden zijn: oren, neus, rond de ogen (de ‘bril’)
• Lichtroze gekleurde plekjes op de randen van de oogleden of rond de neus, kale plekjes op de oorschelpen
• Korsten en kloven aan neusspiegel en voetzooltjes
• Zweren op de huid en in de slijmvliezen
• Rode geïrriteerde huid / blauwe plekken
• Droge neus / spontane neusbloedingen
• Diarree, soms constant en soms wisselend
• Chronische oogontstekingen
• Afwijkingen aan de nagels, snelgroeiend of erg dik/hard

Niet zichtbare symptomen:

• Vergrootte lymfeknopen
• Vergrootte lever /milt
• Chronische darmvliesontsteking (braken en diarree)
• Nierinsufficiëntie (grootste doodsoorzaak van Leishmaniose)
• Afwijkingen in het bloedbeeld

Op basis van symptomen, lichamelijk- en bloedonderzoek kan een hond verdacht worden van Leishmaniose. Ter bevestiging wordt vaak een bloedonderzoek gedaan. Men laat dan de “titer” bepalen. Deze titer is een bepaling van de hoeveelheid antistoffen tegen Leishmania in het bloed.

Het is erg lastig om aan te tonen dat honden Leishmania dragen als ze nog geen ziekteverschijnselen hebben. Veel van de testen die op de markt zijn geven dan een “vals negatieve” uitslag.

Honden met Leishmaniose kunnen behandeld worden. Er zijn diverse middelen beschikbaar. In Belgie wordt hoofdzakelijk behandeld met het humane geneesmiddel Allopurinol. Dit is een middel dat bij mensen ingezet wordt bij jicht. Eenvoudig gezegd voorkomt dit middel de vermeerdering van de Leishmania in het lichaam van de hond. De rest moet het lichaam van de hond echter zelf doen. Afhankelijk van de orgaanschade die er al is en de kracht van het immuunsysteem zal een behandeling met Allopurinol al dan niet aanslaan.

De vliegjes zijn rond zonsop- en ondergang het meest actief. Hou uw hond ‘s avonds en ’s nachts zoveel mogelijk binnen en gebruik dubbel muskietengaas. Hoe zuidelijker u reist hoe, hoe groter de kans op besmetting. De zandvlieg is ook actiever in en bij waterrijke gebieden.
Gaat u met uw hond op vakantie naar een risicogebied, geef hem dan preventief een behandeling met een vlooienmiddel dat ook werkzaam is tegen zandvliegjes.
Vraag uw dierenarts om advies!

Aangezien Ruffel zijn diarree steeds erger werd en hij ook geregeld buikkrampen had, werd een behandeling met Allopurinol opgestart. Na enkele weken was zijn diarree ook effectief verdwenen. Een controle bloedtest wees uit dat de titer van leishmania drastisch gezakt was. Ruffel blijft voorlopig zijn medicatie nemen en wordt verder opgevolgd maar doet het op dit moment dus weer helemaal prima!