In België is het verplicht om je katten te laten castreren en steriliseren. Dat is vastgelegd in een wet. Ook is het verplicht om je kat te laten chippen.
Elke kat die wordt verkocht of weggeven moet sinds 1 september 2014 gechipt, geregistreerd en ook gesteriliseerd zijn. Deze verplichting geldt voor iedereen (asielen, kwekers en particulieren), ook al wordt de kat gratis weggeven!
Op 1 april 2018 werd deze sterilisatieplicht uitgebreid. Vanaf die datum moet elke kat, voor de leeftijd van 5 maand oud gesteriliseerd worden. De sterilisatie wordt door de dierenarts genoteerd bij de registratie in de databank CatID.
Katten geboren tussen 31 augustus 2014 en 1 april 2018 zullen ten laatste op 1 januari 2020 gesteriliseerd moeten zijn ook als ze niet verkocht of weggeven worden.
Voor katten verkocht aan een kweker of katten die worden geëxporteerd, geldt een uitzondering.

Bij een castratie of sterilisatie wordt de kat onvruchtbaar gemaakt.
Castratie is het weghalen van de geslachtsorganen, zowel bij mannelijke als bij vrouwelijke dieren. Bij katers worden de testikels verwijderd, bij kattinnen de eierstokken en soms ook de baarmoeder.
Bij een sterilisatie worden de geslachtsorganen niet weggehaald, maar enkel de eileiders of zaadleiders onderbroken. De dieren zijn dan onvruchtbaar, maar hormonaal nog intact. Het gedrag blijft dus hetzelfde, inclusief krols worden en sproeien. Dit wordt daarom bijna nooit gedaan.
Gangbaar spreekt men echter van castratie als het om katers gaat en van sterilisatie als het kattinnen betreft, ook al worden bij de kattin de eierstokken verwijderd. Deze betekenis wordt ook hier gebruikt.
Vroegcastratie of vroegsterilisatie is het castreren of steriliseren van kittens –zowel katers als kattinnen- vóór de leeftijd van 16 weken (4 maanden).

De castratie/sterilisatie van je kat heeft veel voordelen voor jou als eigenaar, voor de kat zelf en voor de maatschappij. Bovendien is het dus in de meeste gevallen wettelijk verplicht.

Vanaf ze ongeveer 5 à 6 maanden oud zijn, worden katten vruchtbaar en beginnen ze onder invloed van hormonen vervelend gedrag te vertonen.
Katers gaan dan sterk ruikende urine sproeien, rondzwerven en vechten met andere katers. Ze worden roekeloos en hebben daardoor meer kans om aangereden te worden.
Ook kattinnen kunnen urine gaan sproeien, vooral als ze krols zijn. Tijdens de krolsheid –om de 2 à 3 weken ongeveer een week- zijn ze erg rusteloos en janken ze dag en nacht de buurt bij elkaar.
Castratie/sterilisatie voorkomt deze problemen of lost ze op. Het geeft katten rust en maakt hen aangenamere huisdieren. Je kat wordt er huiselijker van en je hoeft niet meer ongerust te zijn omdat hij of zij dagenlang wegblijft. De kans op wonden van het vechten, abcessen en seksueel overdraagbare ziektes wordt veel kleiner. Een groot voordeel is dat je niet onverwacht opgezadeld kan zitten met een ongewenst nestje. De poezenpil is immers niet 100% betrouwbaar en heeft bovendien veel (potentieel dodelijke!) bijwerkingen.

Katten kunnen erg veel last hebben van hun hormonen en met zichzelf geen blijf weten. Het is diervriendelijker om je kat van de hormonen af te helpen door hem of haar te castreren. Ook op het vlak van gezondheid heeft castratie/sterilisatie veel voordelen. Hoe vaker een kattin krols wordt, hoe groter immers de kans op baarmoederontstekingen en melkklierkanker. Laat je een kattin voor de eerste krolsheid castreren, dan daalt die kans tot bijna 0. Gecastreerde katers zullen minder rondzwerven en vechten, zodat ze minder kans lopen op ongelukken, wonden en abcessen. Castratie/sterilisatie voorkomt ook dat je kat een seksueel overdraagbare ziekte oploopt door te paren. Katten hebben bijvoorbeeld hun eigen vorm van aids (kattenaids of FIV). Dit is niet besmettelijk voor mensen, maar door seksueel contact en gevechten kunnen katten elkaar besmetten. Ook leukose (FELV) is zo’n ziekte met een dodelijke afloop. Gecastreerde/gesteriliseerde katten leven gemiddeld langer dan niet-gecastreerde/gesteriliseerde katten. Geef je kat dus de kans op een lang en gezond leven, en laat hem of haar tijdig onvruchtbaar maken.

Katten zijn heel vruchtbare dieren en planten zich snel voort. In combinatie met onverantwoord eigenaarschap is er zo een kattenoverschot ontstaan: er zijn meer katten dan mensen die een kat willen. Daardoor zitten de asielen overvol en moet men jaarlijks meer dan tienduizend katten laten inslapen. Daarnaast belanden ook veel katten op straat, zodat er zwerfkattenkolonies ontstaan. Deze kunnen veel overlast veroorzaken, bijvoorbeeld door vuilniszakken open te scheuren en uitwerpselen achter te laten. Gelukkig zijn er veel mensen die zich het lot van de asiel- en zwerfkatten aantrekken en zich vrijwillig inzetten om deze dieren te helpen. Dit kost echter handenvol geld en heel veel tijd. Door je eigen kat te laten castreren/steriliseren, voorkom je dat je bijdraagt aan het zwerfkattenleed en geef je asielkatten meer kans op een nieuwe thuis. .